Hij was in de vroeg vedische periode het hoofd van de goden en de hemel. Hij was in het begin de heerser over de kosmische ordening en garandeert zo de regelmaat van de seizoenen. Hij is als heerser van de kosmos dus heerser van de rita en daarmee ook van Dharma. Zijn oog was de zon, zijn adem de wind en had macht over levenschenkende wateren. Varuna wordt geassocieerd met Dyaus.

Dyaus is een arisch woord en is de stam voor Zeus, Deus en Dieu. De hemel god Dyaus werd al aanbeden door de Ariërs voordat zij naar de indusvallei trokken. Zijn verering werd door andere Indo-Ariërs naar Griekenland gebracht en werd daar bekend als Zeus. Dyaus werd door zijn zoon Indra gedood. In een ander vertelling wordt Varuna / Dyaus door Indra van zijn troon verstoten. Varuna werd later minder belangrijk en werd hij de god van de oceanen. Zowel Soma en Indra zijn zijn zonen.

Attributen :

Vangkoord (Pasha) :
Het vangkoord staat voor de binding aan wereldse zaken en het vermogen van de godheid om het kwaad en de onwetendheid te vangen.

Rijdier :

Makara een zeemonster, half antiloop en half vis.
Het zeemonster staat voor de vruchtbaarheid uit het water.

Mitra :

Deze god zorgt ervoor dat de mens de door Varuna gegarandeerde orde respecteert, zijn beloften nakomt en vriendschapsbanden onderhoud.

Varuna en Mitra zijn zo nauw met elkaar verbonden dat zij vaak met 1 naam worden aangeduid: Mitra-varuna.

Zij werden aanbeden als hemelse goden of adithya’s die geëerd werden als hoeders van rita.